Murmerwoude is één van de drie dorpen die zijn samengevoegd tot het huidige Damwoude. Het centrum van de andere twee dorpen, Akkerwoude en Dantumawoude, hadden een echte dorpskern rond de kerk. Murmerwoude had eeuwenlang wel een kerk maar geen buorren. De kerk is gebouwd omstreeks 1200 en is één van oudste Friese kerken die met rode bakstenen is gebouwd.
Sinds enige jaren heet dit godshuis de Bonifatiuskerk. Volgens de overlevering reisde Bonifatius in 754 met zijn gevolg over de huidige Hoofdweg naar Dokkum. Het gezelschap had een knorrende honger en rook de geur van brood dat gebakken wordt. Bonifatius vroeg de vrouw, die aan het bakken was, om enkele broden voor zijn gevolg maar zij gaf aan geen broden te hebben. Bonifatius liet zich niet afschepen en drong aan. “Wat is er dan in de oven?” vroeg hij. De vrouw antwoordde “In de oven zijn stenen en geen broden”. Waarop Bonifatius zei: “En stenen zullen het blijven”.
Dit verhaal is in verschillende vormen terug te vinden. Allereerst is het verhaal te vinden in een kleine convuluut uit het eind van de vijftiende eeuw. Het staat bekend als handschrift 191 en wordt bewaard in het Rijksarchief van Gelderland. Het boekje bevat een compilatie van drie Latijnse vitae over het leven van Bonifatius. Het verhaal over de stenen broden wordt niet teruggevonden in de oudste geschriften over Bonifatius.
Een geoefend oog ziet de resten van het stenen brood
De broden die in steen zijn veranderd werden aanvankelijk gekoesterd. Omstreeks 1588 zouden er nog vijf exemplaren zijn bewaard. Volgens de overlevering had de rooms katholieke Jonkheer De Rotte enkele “stenen broden” in zijn bezit. Kort na de eeuwwisseling kampte de Jonkheer met financiële problemen en moest hij zijn kasteel, Tjaarda-state, te Rinsumageest verkopen. In 1818 is, opnieuw volgens de overlevering, één van zijn stenen in de noordelijke muur van de kerktoren te Murmerwoude gemetseld. Het brood stak enigszins uit de muur en dit kon niet de goedkeuring wegdragen van een nauwkeurig werkende ambachtsman. Tot leedwezen van velen heeft hij delen van het brood afgehakt zodat de steen egaal werd met de rest van de stenen.
Een andere steen wordt bewaard in de sacristie van de Rooms Katholieke kerk van Dokkum. Deze is daar nog steeds te bekijken.
Verhalen ontwikkelen zich. Zo heb ik gehoord dat de oven, waarin de broden veranderd zijn in steen, stond op de kavel waar later de Bonifatiuskerk is gebouwd. Ook werd verteld dat Bonifatius de huidige Krúswei passeerde op zijn reis naar Dokkum. Daarbij wordt verondersteld dat de zuid-noord-verbinding liep over de Hoofdweg. Dit klopt niet met de feiten. Eeuwenlang liep de doorgaande verbinding over de Singel en, in het verlengde, de Schwartzenbergse laan. De huidige Hoofdweg was toen, net als de Lytseloane, een straat die doodliep op het veen Waarschijnlijk is de Hoofdweg pas doorgetrokken in de zeventiende eeuw.
Laat een reactie achter