Ooit heb ik de ambitie gehad om journalist te worden. Het is er niet van gekomen maar ik heb wel veel geoefend. Terwijl leeftijdgenoten kranten of folders rond brachten fietste ik door Noordoost Friesland om “stukjes” te schrijven voor (meestal) “de Kollumer” en de “De Dokkumer”. Soms ontplooide ik zelf initiatieven en soms werd ik gevraagd.

Waarschijnlijk  vroeg “de Kollumer” mij in de zomer van 1975 een “stikje” te schrijven over een bezoek dat Jonkheer mr. dr. A.W.L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer aan de gemeente Dantumadeel wilde brengen. De man, ongeveer 87 jaar oud,  voelde zijn einde naderen en wilde daarom nog éénmaal dorpen bezoeken waarmee zijn familie historische banden had.

Alidius Warmondius Lambertus Tjarda van Starkenborgh Stachouwer  kwam op 7 maart 1888 te Groningen ter wereld. Zijn verre voorvader was Syds Tjaerda die, op Tjaarda State te Rinsumageest woonde, en van 1485 tot 1515 grietman van Dantumadeel was. Zijn zoon Barthold vestigde zich in 1452 op de stins Sterkenburg te Sybrandahuis en noemde zich daarom Barthold Tjaarda van Sterkenburg.  Enkele generaties later verhuist de familie Tjarda van Starkenborgh naar het Groningerland en bouwt daar verder aan de dynastie. Toch blijven er banden met Noordoost Friesland. De overgrootvader van Alidius trouwt in 1820 met Aleida Warmoldina Lamberta Talma (1800-1830) die te Dokkum was geboren. Haar vader was Jacobus Nicolaas Talma (1765-1829) een  broer van Sjoerd Gerardus Fruitier de Talma die getrouwd was met Lucia Aurelia Bergsma (1776-1825). Lucia was een dochter van Petrus Adrianus Bergsma en Dodonea Doitsma. Petrus Bergsma was de laatste grietman van Dantumadeel en introduceerde in deze gemeente de cichoreiteelt.

De visite begon bij de Hervormde Kerk van Rinsumageest.De heer Tjarda kwam in een grote bolide aangereden en werd allervriendelijkst ontvangen door Ebele Talstra, destijds de burgemeester van Dantumadeel. Het moet voor Tjarda een feest van herkenning zijn geweest want hij was vanaf 1936  gouverneur-generaal van Nederlands Indië. In mei 1941 sprak hij het Nederlandse volk via Radio Oranje toe omdat het precies één jaar geleden was dat de Duitsers het moederland waren binnengevallen. Toen de Japanners de kolonie bezetten weigerde Tjarda te vertrekken waardoor hij  geïnterneerd werd. Na de Japanse capitulatie keerde hij kortstondig terug op zijn oude post maar in oktober 1945 werd hij ontslagen omdat hij vond dat, alvorens met Soekarno kon worden onderhandeld, eerst het Nederlands gezag in Indië  hersteld moest worden.

Na een korte rondleiding in en rond de Kerk van Rinsumageest ging het gezelschap naar Sybrandahuis om daarna door te reizen naar het Groningerland.

Misschien heb ik meer genoten van dit bezoek dan de echte hoofdrolspelers. Het was (en is voor mij nog steeds) een historische sensatie om gesproken te hebben met de laatste gouverneur-generaal van Nederlands Indië! Toen ik geboren werd stond Indonesië al zo’n acht jaren op eigen benen. Tjarda was iemand uit een andere wereld met andere concepten en ideeën. Mijn liefde voor geschiedenis bestond al maar ik denk zeker dat die, doordat dit bezoek, flink is aangewakkerd.

Op 16 augustus 1978 is de oud diplomaat in zijn woning te Wassenaar overleden.

De foto is van de website over Tjarda van Starkenbergh op www.wikipedia.org